Lượt xem: 4072
Những yếu tố ảnh hưởng đến văn hoá - Địa lý
29/04/2023
Địa lý là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến văn hoá của mỗi quốc gia. địa lí thường bao gồm các yếu tố như địa hình, khí hậu, đặc điểm địa lý và tài nguyên thiên nhiên. Tất cả những yếu tố này đều tác động đến văn hoá dân tộc theo cách khác nhau.
Địa hình là một trong những yếu tố địa lý quan trọng nhất ảnh hưởng đến văn hoá. Nếu một quốc gia có địa hình đa dạng, người dân trong đó có xu hướng phát triển ra những nền văn hoá đa dạng và phong phú. Ngoài ra, đặc điểm khí hậu của một quốc gia cũng ảnh hưởng đến văn hoá. Ví dụ, nếu khí hậu có tính nhiệt đới ẩm, người dân trong đó có xu hướng phát triển ra các nền văn hoá có sự phong phú về âm nhạc, múa rối, thơ ca và các hoạt động ngoài trời. Ở việt Nam, địa hình của mỗi vùng sẽ tạo nên nét đặc trưng về văn hoá của vùng đó.
Vùng Đồng bằng Sông Cửu Long: Với địa hình phẳng, nhiều sông ngòi, đồng bằng Sông Cửu Long đã tạo ra một nền văn hoá đặc trưng, trong đó văn hóa ẩm thực đóng vai trò quan trọng. Với nhiều loại cá, tôm, tép, cua, ốc, hàu,… đồng bằng Sông Cửu Long đã cho ra đời những món ăn đặc sản như lẩu mắm, bánh xèo, bánh tráng trộn, cơm tấm,...
Món tôm lóng nướng này chỉ có ở vùng nước lợ và đánh bắt dưới sông, không thể nuôi -Ảnh: Nhật Huy
Vùng núi Tây Bắc: Với địa hình chủ yếu là núi non, sống với rừng, canh tác nương rẫy, các dân tộc thiểu số miền núi Tây Bắc đã phát triển một nền văn hoá đặc trưng với những phong tục tập quán, truyền thống đậm chất dân tộc như Chợ phiên, cúng cơm mới, thổi khèn, thổi sáo, dệt thổ cẩm, cơm lam... Văn hóa âm nhạc, múa, diễn xướng sử thi của các dân tộc thiểu số như H'Mông, Thái, Mường, Dao... được bảo tồn và phát triển rất đa dạng.
Ở đồng bằng Bắc Bộ: Với địa hình phân hóa rõ nét giữa vùng đồng bằng và vùng núi, văn hoá của Đồng bằng Bắc Bộ được ảnh hưởng bởi sự đa dạng của các dân tộc và văn hoá Trung Hoa. Văn hóa ẩm thực đặc trưng như phở, bún chả, nem rán,... và các trò chơi dân gian như kéo co, đánh cờ tướng, chèo, xẩm,... đều được truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác của người dân đất Kinh kì – Tràng An. Các món ăn của đồng quê Bắc bộ gắn liền với thực, động vật quanh nhà và đồng ruộng: canh cua rau đay, ốc om chuối đậu, ếch, lươn, ...
Trong phát triển văn hoá, việc hiểu và sử dụng tài nguyên địa lý của một quốc gia có ý nghĩa rất quan trọng. Ví dụ, nhiều quốc gia có nền văn hóa đặc trưng của họ là do sự phát triển từ các nguồn tài nguyên địa phương, như văn hóa của các dân tộc miền núi hay các dân tộc đang sống gần biển nên người dân hiểu và sử dụng tài nguyên địa lý này một cách hợp lí sẽ giúp các quốc gia tăng cường được sự đa dạng văn hoá, tạo ra nét đặc trưng riêng cho mình và phát triển một cách bền vững.
Văn hoá dựa trên phương tiện ghe xuồng ở Nam Bộ - Ảnh: Nhật Huy
Việc hiểu và hoạch định những đặc điểm địa lý có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển văn hoá và kinh tế của một quốc gia. Những đặc điểm địa lý như vị trí địa lý, tài nguyên tự nhiên và khí hậu sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch kinh tế, cũng như phát triển các ngành công nghiệp, nông nghiệp và du lịch. Những quốc gia hiểu và sử dụng tốt tài nguyên địa lý của mình thường phát triển kinh tế tốt hơn so với những quốc gia không hiểu và sử dụng tài nguyên địa lý của mình một cách hiệu quả, tăng cường được sự đa dạng văn hoá, tạo ra nét đặc trưng riêng cho mình và phát triển một cách bền vững.
Nhìn chung, địa lý là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến văn hoá của mỗi quốc gia. Nó ảnh hưởng đến cách mà người dân sống và phát triển ra các nền văn hoá đa dạng và phong phú. Do đó, việc hiểu và chấp nhận những đặc điểm địa lý của mỗi quốc gia là rất quan trọng đối với sự phát triển văn hoá và kinh tế của đất nước.
Huỳnh Vũ Lam